Uroczystości upamiętniające internowanych i opór społeczny wobec stanu wojennego

W 42. rocznicę ogłoszenia stanu wojennego na terenie kraju, w środę, 13 grudnia, w Zabrzu odbędą się uroczystości upamiętniające ówczesny opór społeczny i internowanych. Rozpoczną się w samo południe mszą w kościele pw. św. Jadwigi w Zabrzu-Zaborzu (ul. Wolności 504).

Po nabożeństwie, około godziny 13:00, przewidziano złożenie kwiatów pod obeliskiem odsłoniętym 4 lata temu (2019), w 38. rocznicę stanu wojennego.

Co wydarzyło się 42 lata temu

W niedzielę 13 grudnia 1981 r. o godzinie 6:00 rano Polskie Radio nadało wystąpienie gen. Wojciecha Jaruzelskiego, w którym informował on Polaków o ukonstytuowaniu się Wojskowej Rady Ocalenia Narodowego (WRON) i wprowadzeniu na mocy dekretu Rady Państwa stanu wojennego na terenie całego kraju.

Władze komunistyczne jeszcze 12 grudnia przed północą rozpoczęły zatrzymywanie działaczy opozycji i Solidarności. W ciągu kilku dni w 49 ośrodkach internowania umieszczono około 5 tys. osób. W ogromnej operacji milicji i wojska, użyto w sumie 70 tys. żołnierzy, 30 tys. milicjantów, 1750 czołgów, 1900 wozów bojowych i 9 tys. samochodów.

Na terenie parafii pw. św. Jadwigi leży zakład karny przy ul. Janika, w którym w czasie stanu wojennego internowano działaczy „Solidarności” i opozycjonistów.

Tutejsi księża byli wtedy duszpasterzami internowanych, którzy zaczęli trafiać do zakładu w Zaborzu w pierwszym dniu stanu wojennego. Przez rok istnienia obozu przewinęło się przez niego kilkaset osób – głównie działacze opozycji ze Śląska i Zagłębia, a także z ówczesnego woj. częstochowskiego. Wywodzili się z różnych środowisk – byli wśród nich studenci, robotnicy, lekarze i naukowcy. W stanie wojennym w tamtejszym więzieniu mieścił się jeden z największych z 49 w kraju ośrodków internowania.

W Zabrzu przetrzymywany był m.in. legendarny przywódca strajku w Hucie Katowice w 1980 r. i sygnatariusz Porozumienia Katowickiego, Andrzej Rozpłochowski. Obóz zamknięto w grudniu 1982 r. Internowanych przewieziono wówczas do zakładów w Raciborzu i Strzelcach Opolskich. Wielu z nich jest obecnie członkami Stowarzyszenia Represjonowanych w Stanie Wojennym. Dawny obóz to nadal działający zakład karny.

(żms)/UM Zabrze
fot. UM Zabrze